|
Айниқса юз берган ўша ҳодиса тишга оид экан, албатта шундай деган бўлар эдилар. Демак, у кишининг:
«كِتَابُ اللَّهِ الْقِصَاصُ»
«Оллоҳнинг Китоби(да) қасос (дейилган)», дейишлари
}وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ {
– „Унда (яъни Тавротда) яҳудийларга... деб ёзиб қўйдик“, [5:45]
оятига эмас, балки:
}كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ {
– „... сизларга... қасосолишфарзқилинди“, [5:45]
оятига ишора қилаётганларини кўрсатиб турибди. Бундан ташқари:
}وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ {
– „Унда (яъниТавротда) яҳудийларга... дебёзибқўйдик“, [5:45]
ояти аъзоларнинг жазоси қасослигини эмас, балки тишга тиш қоидаси қайси аъзоларга тўғри келишини баён қилган. Бу аъзоларни санаб ўтганидан кейин жароҳатлар хусусида тўхталиб:
}وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ {
– „... ва (янабошқабарча) жароҳатларгақасосолинади...“, [5:45]
дейди. Бу ердаги ҳодиса эса жароҳатлар ҳодисаси эмас, суяклар ҳодисасидир. Шунга кўра, у «тишга тиш» қоидасига эмас, балки:
}كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ {
– „... сизларга... қасос олиш фарз қилинди“, [5:45]
деган қасос оятига ишорадир. Шуни ҳам мулоҳаза қилиш лозимки, ҳадис тишнинг ўзигагина ҳужжат бўляпти. У тишдан бошқасида қасос олинишига ҳужжат бўлолмайди. Чунки фақат тишгагина хосдир. Қиёс ҳам, қиёс учун шубҳа ҳам йўқ. Шунга кўра, бу ҳадис бирор аъзо учун бўлиши у ёқда турсин, бирор суяк учун қасос олинишига ҳам далил бўлолмайди. Зеро, у суяк ҳақидаги, хусусан, тиш суяги ҳақидаги ҳадисдир.
Бу ҳадис далил қилинаётганда шу ишлар мулоҳаза қилинса, унинг тиш синдирилгандагина қасос олишга далил бўлиб, бошқа
147-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222